Month: March 2024

1. Կազմի՛ր տրված բայերի ներկայի / առաջին/ և անցյալի / երկրորդ/ հիմքերը. գրել, կարդալ, գտնել, հասնել, թռչել, վախենալ, քարանալ, քարացնել, վախեցնել, հասցնել, սիրվել, ցատկոտել, կոտրատել:

Օրինակ՝ գրում եմ-գր- ներկայի հիմք, գրեցի-գրեց-անցյալի հիմք

կադալ – կարդում եմ – կարդ – ներկայի հիմք, կարդացի – կարդաց – անցյալի հիմք:

գտնում եմ – գտն – ներկայի հիմք, գտա – գտ – անցյալի հիմք

հասնում եմ – հասն – ներկայի հիմք, հասա – հաս – անցյալի հիմք

թռչում եմ – թռչ – ներկայի հիմք, թռչա – թռչ – անցյալի հիմք

վախենում եմ – վախեն – ներկայի հիմք, վախեցա – վախեց – անցյալի հիմք

քարանում եմ – քարան – ներկայի հիմք, քարացա – քարաց – անցյալի հիմք

քարացնում եմ – քարացն – ներկայի հիմք, քարացրի – քարացր – անցյալի հիմք

վախեցնում եմ – վախեցն – ներկայի հիմք, վախեցրի – վախեցր – անցյալի հիմք

հասցնում եմ – հասցն – ներկայի հիմք, հասցրի – հասցր – անցյալի հիմք

սիրվում եմ – սիրվ – ներկայի հիմք, սիրվեցի – սիրվեց – անցյալի հիմք

ցատկոտում եմ – ցատկոտ – ներկայի հիմք, ցատկոտեցի – ցատկոտեց – անցյալի հիմք

կոտրատում եմ – կոտրատ – ներկայի հիմք, կոտրատեցի – կոտրատեց – անցյալի հիմք:

2. Որոշի՛ր տրված բայերի կազմությունը, ընդգծի՛ր ածանցները. սիրել, փնտրել, խոսել, վախենալ, մտնել, փախչել, առնել, հագենալ, կիսվել, ժանգոտել, ջարդոտել, կարոտել, բզկտել, աշխատել:

վախենալ – են, մտնել – ն, փախչել – չ, առնել – ն, հագենալ – մ, կիսվել – վ, ջարդոտել – ոտ:

1․ Յ․ Ավետիսյան, Հայոց լեզու, Խոսքի մշակույթ գրքից կարդալ էջ 26-31-ը, բլոգում ներկայացնել՝ ինչ հասկացար։

2․ Կատարել առաջադրանքներ այս գրքից․

էջ 11-ի վարժություն 5-ը,

հյուսն, մտածել, թպրտալ, աննկատ, կայսր:

էջ 14-ի վարժություն 10-ը,11-ը,

10

բախտորոշ-օ, ամենաորակյալ-վո, տարորոշել-օ, ովքեր-օ, Ոդիսևս-վո, աներորդի-վո, կողմնորոշել-օ, հատորյակ-օ, ոտք-վո, հմտորեն-օ, վատորակ-օ, արջաորս-վո, կետորսնավ-վո, ենթաոճ-վո, վերաորակավորում-վո, լեզվաոճակալ-վո:

11

օ-սարդոստայն, բարձորակ, քեռորդի, բարորակ,

էջ 17-ի վարժություն 14-ը,

է-հորեղբայր, անելանելի, տասներկու, տարերեյին

յէ-անեզր, աներկյուղ, ինքնաեռ, արևմտաեվրոպական, ամենաերկար, մեներգ, քսաներեք

էջ 25-ի վարժություն 26-ը,

ագահություն, ողբերգություն, թագուհի, համերգ, հարգանք, զարգացում, ազգ, օգոստոս, մարգագետին, Տիգրան, զուգակցել, երկրպագու, զուգեդիպել, դեգերել, նվագ, ձգտել, Գարեգին, Բագրատ, բագին,

էջ 28-ի վարժություն 29-ը,

Հարդարել, խարդախություն, այդմ, երիտասարդական, Բաղդադ, ընդ որում, կախարդ, շոկոլադ, հոդված, մակարդակ, ծղրիդ, այդպես:

էջ 31-ի վարժություն 32-ը

Реклама

about:blank

Արձակ, արձան, իղձ, օձիք, սանձ, հերձել, արձանագործ, մերձավոր, ըղձական, հեղձուցիչ:

Ձորձ, արվարձան, մղձավանչ, մերձակա, արձագանք, տնամերձ, վարձակ, հորձանուտ, բաղձանկ, բացարձակ:

էջ 34-ի վարժություն 35-ը

Խոխոջյուն, հորջորջել, միջանցք, լուրջ, հաջորդ, մարմաջ, հրշեջ, ընդմիջում, ստերջ, քաղաքամեջ:

Հաջողություն, անշեջ, մունջ, մղձավանջ, քրքիջ, դաջվածք, աջակից, կամուրջ, միջոց, Իջևան:

193. Ընդգծված դերբայները դարձրո՛ւ բայեր:

Օրինակ`

Քայլող աղջիկ- աղջիկ, որը քայլում է:
Հեռացած ձմեռ- ձմեռը, որ հեռացել է:

Ա. Սլացող մեքենա – մեքենա, որը սլանում է: Արևի շուրջը պտտվող մեքենա – մեքենա, որը արևի շուրջ պտտվում է: Թունելից դուրս եկող գնացք – գնացք, որը դուրս է եկել թունելից: Պատրաստակամորեն հորը մտնող երեխա – երեխա, որը պատրաստականորեն մտնում է հորը: Փոշու ու մրի մեջ աշխատող մարդիկ – մարդիկ, որոնք աշխատում են փոշու ու մրի մեջ:

Բ. Ընկած գրիչ – գրիչ, որը ընկել է: Մոռացված երգ – երգ, որը մոռացվել է: Թիթեռի հետևից ընկած երեխա – թիթեռ, որը ընկել է երեխայի հետևից: Արձակված ու կախված վարագույր – վարագույր, որը արձակվել է ու կախվել է: Լուծված խնդիր – խնդիր, որը լուծվել է: Գիշերվա անձրևից խոնացացած օդ – օդ, որը գիշերվա անձրևից խոնավացել է:

194. Կետերը փոխարինի՛ր ապրել բայից կազմված դերբայներով (ապրելիս, ապրող, ապրած, ապրել):

Նրա ապրած երկար ու ձիգ տարիների մասին ընդամենը մի երկու նախադասություն կարելի է պատմել:

Գետափին՝ զով ծառերի ստվերում ապրելիս հիշում էր իր անապատը, խանձված ավազը:

Կարտոֆիլի արտում ապրող բզեզն արագ բազմանում է ու շարժվում առաջ՝  նոր տարածություններ գրավելու:

Ուզում էր քաղաքից դուրս ու մենակ՝ ապրել հեռու մի դաշտում:

195. Կետերը փոխարինի՛ր ապրել բայի դիմավոր ձևերով:

Քանի՛ տարի ապրում ես մեր երկրում ու չգիտե՞ս մեր օրենքները:
Եթե մի երկու ամիս էլ ապրես այս  խոնավ ու անարև երկրում, բոլորովին կմոռանա՞ք մեր գյուղը:
Մի քանի օր այստեղ կապրի ու կտեսնի, թե ի՞նչ դժվար է օրվա հոգսը հոգալը:

Այստեղ եմ ապրում՝ ուրիշ ելք չունեմ:
Դու երկար ես ապրել այս աշխարհում ու շատ բան ես տեսել, ինձ մի խորհուրդ տո՛ւր:

196. Տրված բայերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝դիմավոր բայերի և դերբայների:

մտնել, փակած, մտած, փակելիս, մտնելիս,

Փակել է, փակում եմ, մտնում է, փակեցիր, մտար, փակի՛ր, մտնեիր, կփակենք, մտի՛ր, պիտի փակեք, մտել էինք, փակել էիր, պիտի մտնի:

197. Տրված նախադասություններն այնպես փոխի՛ր, որ դիմավոր բայը դառնա համակատար դերբայ (իս վրջավորությամբ):

Օրինակ`

Երբ կենդանիների պահպանության խնդիրն էին լուծում, բազում դժվարությունների հանդիպեցին: -Կենդանիների պահպանության խնդիրը լուծելիս բազում դժվարությունների հանդիպեցին:

Երբ գետափին զբոսնում էր, հանկարծ շների հալածվող մի եղջերու տեսավ: – Գետափին զբոսնելիս հանկարծ շների հալածվող մի եղջերու տեսավ:
Երբ երկրորդ խողովակաշարն էին կառուցում, պարզեցին, որ դա էլ բավարար չի լինելու: Երկրորդ խողովակաշարը կառուցելիս պարզեցին, որ դա էլ բավարար չի:

Երբ գետակն անցնում էր, որս անող մի գայլաձուկ տեսավ: Գետակն անցնելիս որս անող մի գայլաձուկ տեսավ:

Երբ լսում էր ընկերոջ պատմությունը, փորձում էր պատկերացնել, թե ինքն ի՞նչ կաներ այդ պայմաններում: Լսելիս ընկերոջ պատմությունը, փորձում էր պատկերացնել, թե ինքն ի՞նչ կաներ այդ պայմաններում:
Երբ ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մեկին գնահատում ես, կտրուկ ու ծայրահեղ մի՛ լինիր: Ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մեկին գնահատելիս կտրուկ ու ծայրահեղ մի՛ լինիր:
Երբ փորձում էր, ընդամենը մի փոքր սխալ էր արել, ու ոչինչ չէր ստացվել: Փորձելիս ընդամենը մի փոքր սխալ էր արել, ու ոչինչ չէր ստացվել:

198. Տրված բայերից համակատար դերբայներ ստացի՛ր և դրանցով նախադասություններ կազմի՛ր:

Չափել, շարժվել, կապել, մտնել, տեսնել:

199. Տրված անորոշ դերբայների բացառական և գործիական հոլովներով (ուց, ով վերջավորությամբ ձևերով) նախադասություններ կազմի՛ր:

Լսել, բարձրանալ, հեռանալ:

Մայրիկին լսելուց նա նայում էր ուրիշ տեղ:

երգ լսելով նա նկատեց, որ նրա կողքին մարդ է կանգնած:

Լեռ բարձրանալուց նա հոգնել էր:

Աստիճաններով բարձրանալիս նա ետ նայեց:

Հեռանալով նա

200.Կետերի փոխարեն պահանջված ձևերով գրի՛ր փակագծում դրված բայերը:

…ձայնը գլուխն էրգցում: (երգել- ե՞րբ)
Ձիու սիրտը պայթել էր քուռակի համար…: (վախենալ-ինչի՞ց)
Թեյը…թափեց: (տանել-ե՞րբ)
Կենսախինդ մարդիկ վախենում են լուրջ կամ տխուր կամ ծանր…: (երևալ-ինչի՞ց)
Ու Մոսկվա- առաջ մի երկու օրով ման է գալիս հարազատ վայրերում: (գնալ-ինչի՞ց)

Մեղր… մի կաթիլ գետին թափեց: (լցնել-ե՞րբ)

201.Փակագծում դրված բայերը կետերի փոխարեն գրի՛ր պահանջված ձևով:

Այդ նամակը …նա գունատվեց: (կարդալ-ե՞րբ)

Ամբողջը երեկո… հոգնած՝ դուրս եկավ զբոսնելու: (կարդալ -ինչի՞ց) Այդ տունը… սպասում էր որդու վերադարձին:  (կարդալ -ե՞րբ)
Չգիտես ինչու, վախենում էր վերջին կամուրջը մինչև վերջ…: (կառուցել -ինչի՞ց)
Ականջները դժժում էին ամբողջ օրն այդ աղմուկը…: (լսել -ինչի՞ց)
Իրիկնապահին տուն…մի անգամ էլ հիշեց խոստումը: (դառնալ-ե՞րբ)
Վիրավորվել էր ընկերոջ՝ առանց պատճառի հետ…: (դառնալ -ինչի՞ց)
Վրա-վրա…նիհարել էր:  (հիվանդանալ -ինչի՞ց)
…միշտ էլ նիհարում է:  (հիվանդանալ -ե՞րբ)

202. Գտի՛ր, թե ընդգծված բառաձևերը ե՛րբ են սխալ և երբ` ճիշտ: Ուղղի՛ր սխալ ձևերը:
Գնալուց մի անգամ էլ պատվիրեց զգույշ լինել:
Քո գնալուց հետո հյուրեր եկան:
Այդ աղջկան փրկելուց քիչ էր մնում ինքը խեղդվեր:
Մարդու կյանքը փրկելուց բարի գործ կ՞ա:
Շտապելուց ամեն ինչ  գցում էր ձեռքից:
Շտապելուց ինչ-որ մեկը կանգնեցրեց նրան:
Հոգնել եմ նույն բանն անվերջ ասելուց:
Այդ ասելուց հանկարծ գլխի ընկավ, որ մոռացել է գլխավորը:
Հեռանալիս հիշեցրեց իր հրավերն ու խնդրանքը:
Հեռանալիս հոգնել եմ, ուզում եմ բոլորիդ միասին տեսնել:
Ուշադիր դիտելիս վրան ճեղք կնկատես:
Դա դիտելիս հետո էլ ոչինչ չեմ ուզում տեսնել: